Sur içinde bulunan ve yaklaşık 500 yıllık bir geçmişe sahip olan Surp Giragos Ermeni Kilisesi, 1980’li yıllardan sonra kaderine terk edildi. Kentte yaşayan Ermeni kalmadığı için kilise yıllar içinde harabeye döndü. Tavanı çöken, duvarlarının bir bölümü yıkılan kilise için 2008 yılında restorasyon kararı alındı. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve Surp Sargis Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı tarafından yapılan ve 3 yıl süren restorasyon 2011 yılında tamamlanarak, kilise yeniden ibadete açıldı.

Restorasyon sonrası kilise ibadete açılmıştı

Yıllarca derin bir sessizliğe gömülen kiliseden yeniden çan sesleri yükselmeye başladı. Kente gelen Ermenilerin ziyaret ettiği yerlerin başında gelen kilise bu sırada önemli bir ödül aldı. Avrupa Komisyonu ve Europa Nostra, Avrupa’nın kültürel miras alanında en prestijli ödülü olan Avrupa Birliği Kültürel Miras Ödülü’nü, 2015 yılında Surp Giragos Ermeni Kilisesi’ne verdi.Kilisenin yeniden hayat bulması hem Ermenileri hem de Diyarbakır halkını memnun etti. Ancak bu mutluluk kısa sürdü.

Restorasyon sonrası Surp Giragos Ermeni Kilisesi

PKK’nın şehir yapılanması YPS isimli grubun kazdığı hendekleri ve barikatları kaldırmak için başlatılan operasyonda yaşana çatışmalar, kiliseyi de etkiledi. Kilise önce YPS militanları tarafından mevzilenmek ve yaralıları tedavi etmek amacıyla kullanıldı. Güvenlik güçleri ilerledikten sonra militanlar kiliseyi terk etti. Çatışmalara sahne olan kilisedeki ağır hasar, olaylar sona erdikten sonra ortaya çıktı. Duvarlarına yüzlerce mermi isabet eden kilisenin dış duvarı da yıkıldı. İçerisi çöplüğe dönen kilisenin mobilyaları da tahrip oldu.

Sarp Giragos Ermeni Kilisesi’nin çatışmalardan sonraki durumu

Surp Giragos Ermeni Kilisesi Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Gaffur Türkay, yetkililerin kendilerine kilisenin restore edileceğini söylediklerini aktardı. Amerika’nın Sesi’ne konuşan Türkay, “Henüz bir gelişme yok. Ancak bize onarılarak teslim edileceğini söylediler. Biz de yakından takip ediyoruz. Ağır hasar görmüştü. Çevre duvarı ve dükkânlar yıkılmıştı. Daha önce kimse giremiyor, içerideki eşyalara bir şey olmuyor diye seviniyorduk ama eşyalar da gün geçtikçe çürüyor. Biz de restore edilmesini bekliyoruz” dedi.

Surp Giragos Ermeni Kilisesi YPS üyeleri tarafından revir olarak kullanıldı

Bölgedeki tarihi eserlerin restorasyonundan Vakıflar Bölge Müdürlüğü sorumlu. Daha önce Ermeni Protestan Kilisesi’nin onarımına başlayan müdürlük, çatışma bölgesinde kalan ve zarar gören tüm eserlerin onarılacağını açıklamıştı. Amerika’nın Sesi’ne bilgi veren Vakıflar Bölge Müdürlüğü yetkilileri, çatışmalardan zarar gören kültür varlıklarının bir program çerçevesinde restore edildiğini söyledi. Yetkililer, Surp Giragos Kilisesi’nin restorasyon planının hazır olduğunu ve önümüzdeki aylarda çalışmalara başlanacağını bildirdi. Yetkililer kilisenin restore edildikten sonra tekrar amacına uygun şekilde hizmete açılacağını da sözlerine ekledi.

Başlık Vengma