Botan’da BaÅŸlık Devrimi

Vengma / Batuyan Aşireti, bu günlerde inanılmaz bir karar aldı. Gençlerin evliliğini kolaylaştırmak için başlık almayı yasakladı. Bu konuda bir dizi toplantı yapıldı, çok önemli kararlar alındı, işin ilginç tarafı bu kararlar maddeler halinde yazıldı, ardından imza altına alındı. Aşağıda bu belgeyi ve Batuyan Aşiretinin tarihçesini okuyabilirsiniz.

BATUYAN aÅŸiret mensupları VAN, SÄ°ÃŽRT, MARDIN, SIRNAK, BATMAN’A paralel olarak BOTAN coÄŸrafyasında yaÅŸarlar. Yasadıkları bölge Botan bölgesidir.

Botan bölgesi Kurdistanın kalbi, beÅŸiÄŸi ve can damarıdır. Kurdistan’ın gücünü ve kültürünü en çok aldığı yer Botan bölgesidir.

Botan bölgesi mirler diyarıdır.

Botan bölgesinde Batuyan aşiret mensupları SEKSENBİN olarak bilinip, göç edenlerle birlikte bu sayı bilinmemektedir. Yaylalarına gosi ve cemekare denilmektedir.

Herekolde de yaylaları bulunmaktadır. Cemekare yaylasında kardeÅŸ aÅŸiret KIÇANLAR DA bulunmaktadır. Ayrıca MARDÄ°N Midyat’ın kuzeyinde bulunan Deksori AÅŸiretinin bir kolu olan ERNAS (ARNAS) aÅŸiretide bunlar kendilerinin Şırnak Cizre arası Kasrik Dergul civarından geldiklerini ve aslen Batuyan aÅŸiretine mensup olduklarını söylemektedirler.

Batuyanlar Botan’ın en büyük aÅŸiretidir. AÅŸiretin örf, âdet, ezgi, düğün, dengbejleri ve giyimleri ile botan kültürünün % 65 ni oluÅŸturmaktadırlar.

Coğrafi konum olarak çok stratejik bir konumda bulunmaktadırlar. Dini inançları yüksektir. Kırmanc ve koçerdirler. Yaylacılık üst seviyededir.

Asirette koruculuk çok yaygındır.Asiretin en büyük özelliği çoğul ve yaygın olmalarına rağmen diğer aşiretler gibi çok başlı olmamalarıdır.

Sadece aÅŸiretin merkez üssü stratejik olarakta önemli bir konumda olan kumçatı derguldeki aÅŸiretin aÄŸası olan mala Osmané Ahmet’in olumlu veya olumsuz durumlarda vereceÅŸi kararlara hep birlik içinde karara kenetlenmeleridir.

Mütevazi bireyler olup, barbarlıktan uzak bir aşirettir. Aşiretin orjinal lakabı MEZINE ŞLIT yani sınırların hakimi, bunun nedeni Botan aşiretleri ile diğer aşiretler arasında sınır çizgisi rolünde olmalarıdır

Aşireti yüzyıllarca ayakta tutup dağılmasını önleyen en büyük etken hiç bir zaman herhangi bir güç karşısında aşiretçe kırıllganlık yaşamamalarıdır.

Tarihi derinlikleri yüzyıllara dayanıyor. Batuyan aÅŸireti OSMANLI DEVLETÄ°NÄ°N Botan federasyonuna yaptığı baskılar nedeni ile zamanında aÅŸiret üyelerinin çoÄŸu Türkiyenin batı illeri Mersin, Adana ve Antalya baÅŸta olmak üzere Ä°ran, Ä°rak, Suriye ve Avrupa’ya göç etmiÅŸlerdir

Tarihi Cizre ejderli kapı tokması da BATUYAN lıların o zamanın beyi olan Koçibeg tarafindan Ä°ran’dan getirilip Botan’a sembol olsun diye Cizre ulu camii kapısına takmıştır.

Botan federasyonu, beş kardeş aşiretten oluşur. Bunlar, Batuyanlilar, Teyyanlilar, Kiçanlilar, Misereşanlilar ve Xerikanlilardır

Bunlarin en büyük ve ileri gelenleri Batuyan Aşiretidir. Federasyonda rolleri ağabeylik konumundadır. Bunun nedeni ise federasyona gelecek tehlikeyi tek başınada olsa göğüs verip koruyabilme gücünü göstermeleridir.

Cumhuryetin kuruluşu ile beraber federasyon güç kaydedip dağılma yasamıştır. Türk devletinin sürekli baskıları, Kurdistanın dörde bölünmesi ile kardeş aşiretlerin arasına sınır oluşmuştur.

Bunun sonucunda kardes aÅŸiretten MusereÅŸan Ä°rak’ta diÄŸer kardeÅŸ aÅŸiret Xerikanlılar da Suriye’de kalmıştır. Her ne kadar arada sınır olsa da Botanda tehlike anında bu beÅŸli kardeÅŸ aÅŸiretler bir olmayı becermiÅŸlerdir..

Kaynak Facebook