Medeniyetin beşiği olduğu belirtilen tarımın ilk yapıldığı göçebelikten yerleşik köy yaşantısına avcılık ve toplayıcılıktan besin üretimine geçilen önemli bir tarihsel döneme şahitlik eden on bin yıllık Ergani Hilar Mağaralarında yaptığım gezideki görüntüler..
Gülcan IŞIK
Sagolasin cigerim.. Güzel söylemişsin.. Erê, Kurdî xaştir e.. De heta carik din bimîne di xaşîyê da da..
‘Medeniyetin beÅŸiÄŸi olduÄŸu belirtilen Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde bulunan Hilar MaÄŸaraları, tarihi ihtiÅŸamıyla görenleri cezbediyor. MaÄŸaralar, göçebelikten yerleÅŸik köy yaÅŸantısına, avcılık ve toplayıcılıktan besin üretimine geçilen önemli bir tarihsel döneme ÅŸahitlik ediyor.
10 bin yıllık geçmişi bulunan Hilar Mağaralarının, eskisi kadar olmasa da ziyaretçileri eksik olmuyor. özellikle hafta sonu ziyaretçi akınına uğrayan mağaralar, Diyarbakır ve çevre illerden gelen ziyaretçilere ev sahipliği yapıyor.
Hilar MaÄŸaralarının tarihinin 10 bin yıl öncesine dayandığını hatırlatan ziyaretçilerden Muhammed Kara, “Ben de bu tarihi maÄŸaraları görmek için geldim. Hem gezmek, hem ziyaret etmek ve hem de piknik yapmak için uygun bir yer burası. Aileler için de uygundur. Böyle bir tarihe sahip olduÄŸumuz için çok mutluyuz. Gerçekten burası çok güzel ve ihtiÅŸamlıdır. Sadece bölgemizden deÄŸil dünyanın her tarafından insanlar buraya gelip bu tarihi dokuyu görüyorlar.” dedi.
Bir baÅŸka ziyaretçi Orhan Aslan ise duygularını şöyle paylaÅŸtı: “Buraya hafta sonları gezip stres atmak için geliyoruz. Burası çok güzel ve tarihi bir yerdir. MaÄŸaraların içi gezilecek ve görülecek bir yerdir. Bazen turistler de buraya geliyor. MaÄŸaraları ve çevredeki tarihi yerleri geziyorlar. Burası çok güzel, herkesin gelmesini isteriz.”
Hilar Mağaralarının tarihi
Yukarı Mezopotamya’nın sayılı yerleÅŸim birimlerinden biri olan Ergani, Hilar Köyü’ndeki Hilar MaÄŸaraları, 10 bin yıl öncesinin izlerini taşıyor. Mö. 7250- 6750 yılları arasında insanların yerleÅŸik düzene geçtiÄŸi bu bölgede, neolitik çaÄŸa ait birçok eser bulunuyor. YerleÅŸik düzene geçen insanların burada ilk kez toprağı ekip-biçerek tarımsal alanda bir milat oluÅŸturduÄŸu belirlendi. Aynı ÅŸekilde insanları 4 duvar arasında yaÅŸama kültürünü de yine burada oluÅŸturmuÅŸ. Kemikten yaptıkları kaşık ve çatal görevi gören aletlerin günümüze kadar geldiÄŸi bu bölgede, medeniyetin ilk tohumlarının burada atılarak dünyaya yayıldığı açıklanmıştı.
Ergani, M.ö. 11’inci yüzyılda Asurlular’ın egemenliÄŸinden sonra, Makedonyalılar buraya hakim olmuÅŸ, Ä°skender’in ölümünden sonra da yöre, Seleukosların, Partların ve Romalıların arasında el deÄŸiÅŸtirmiÅŸtir. Bizanslılar ve Araplar çoÄŸu kez burasını ele geçirmek sürekli savaÅŸ halinde oldukları biliniyor. Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra, 1240’da Anadolu Selçukluları buraya egemen olmuÅŸtur. Timur’un Anadolu istilasından sonra Ergani Akkoyunlular’ın baÅŸkenti olmuÅŸ, 16’ncı yüzyılda kısa bir süre Safevi egemenliÄŸinde kalmış, 1515’te de Yavuz Sultan Selim tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştı.’ (M. Hüseyin Temel- Ä°LKHA)
Kaynak: https://ilkha.com/haber/27580/hilar-magaralari-ziyaretcilerini-tarihi-yolculuga-cikariyor