Suriyede ne oldu?
Yıkıma uğrayan yerleşim yerleri, ölen ve göç eden halkın dışında kaybeden kim, kazanan kim?
Trump’ın deyimi ile “Önce okul bahçesinde çocuklar kavga etsin, sonra ayırırım.” diyerek Türkiye’nin Rojava’ya müdahalesinde tarafsız kaldı.
Sonra askerlerini geri çekiyor ve Pyd’ye çizilen Güvenli Bölge dışına çekil diyor. Müdahale sonrası diplomaside yeri olmayan bir dil ile mektup yazarak Türkiye’ye ateÅŸkesi dayatıp kabul ettiriyor. AteÅŸkesin saÄŸlanması mutlaka sevindirici.
Peki Suriyede çözümlenen ve değişen ne oldu?
Abd’nin çekilmesi ve Türkiye’nin müdahalesi sonucu Öso dışında, Pyd dahil Suriye’de var olan güçler birleÅŸti. Yine Suriye’nin yanında, bu gün gündeme gelmeyen Ä°ran ve HaÅŸdi Åžabi denen milis gücü var. Türkiyenin yanında Suriye’nin “Milli Ordusu” dediÄŸi Öso ve söylendiÄŸine göre birkaç Arap aÅŸireti var.
Mevcut Baas rejiminin omurgasını oluşturan, devleti yöneten kadrolar Nusayri inancına sahip azınlıktır. Halkın çoğunluğu sunnidir. Buna rağmen diktatörlük ile yönetilen Suriye laik bir ülkedir. Öso ve sözü edilen Arap aşiretleri ile merkezi yönetimin çelişkisinin kaynağı laik yönetime karşı İşid benzeri şeriat talebleri var.
Kesin olmayan bilgilere göre Ypg’nin özerklik talebi kabul edilmiÅŸ ve Suriye ordusuna katıldığıda söyleniyor. Böyle bir durumda Türkiye Ypg’ye saldırabilirmi? Saldırsa adını ne koyacak? Ayrıca Türkiye yüzlerce km. sınır çizdiÄŸi Güvenli Bölge’ye sayıları 15.000 olan Öso güçlerini yerleÅŸtirmek istiyor.
Zamanı geldiÄŸinde ilk iÅŸ olarak Suriye, Rusya’nın desteÄŸi ile “yasa dışı” saydığı Öso’yu vuracak.GerçekleÅŸmesi kesin olan bu durumda Türkiye Öso’yu nereye kadar savunacak? Türkiye müdahaleye gerekçe olarak Pyd, dolayısı ile Pkk’yı gösteriyor. Ama niyet orda bitmiyor, ardından Güvenlik Bölge içinde kalan Kürd yerleÅŸimlerinede Afrin’de olduÄŸu gibi ülkedeki Suriye’li Arap’ları yerleÅŸtirmek istiyor. Peki orada yaÅŸayan Kürd’ler ne olacak? Tek çözüm önerisi yok. Türkiye’nin “beka sorunu” diyerek içeride olduÄŸu gibi, dış politikasınıda belirleyen Kürd fobisi sürdürülebilir olmadığının anlaşılması gerekiyor.
Devam edecek. 18.Ekim.2019