Vengma, hiç bir partinin borazanı değildir. Hiç bir partinin düşmanı da değidir. Kürt partilerinin doğru politikalarını destekler, yanlış politikalarını eleştirerek yol göstermeye çalışır.

Ulusal Kurtuluş Mücadelenin Yılmaz Savaşçısı

 

 



Faqi Hüseyin Sağnıç 
Kürt Ulusal Kurtuluş Mücadelesinin yılmaz savunucusu Faqi Hüseyin SAĞNIÇ’ın ölümü üstünden 17 yıl geçti…
Faqi Hüseyin Sağnıç; ulusal mücadele içinde değişik parti, örgütler içinde bağımsızlığı ve silahlı mücadeleyi hedefine koyan en radikal parti veya örgütlerin içinde yer aldı.
İlk Siyasal duruşunu TKDP içinde yer alarak güney deki ulusal kurtuluş mücadelesi veren Barzani hareketine destek verdi. Kürdistan’ın Güneyindeki mücadeleye arkadaşlarıyla birlikte azımsanmayacak lojistik destekler verdiler. Faqi Hüseyin Sağnıç; evinden mutfağından kısarak katkı sunduğu ulusal kurtuluş mücadelesine ilk başlarda eşi olan Rabia Sağnıç’ kurye ve kamufle de kullanırken , çocuklarını da ulusal bilinçle yetiştirmeyi ihmal etmedi.
TKDP ve Şivan hareketi arasında arabuluculuk yaparak Kuzeyin iki önemli partisinin birleşmesi için yoğun çaba sarf eder ancak bu konuda başarıya ulaşamaz…
12 Mart askeri darbesinden tutuklanan Sağnıç Diyarbakır cezaevinde direnen , siyasi savunma veren bağımsızlıkçı grup olan DDKO ocak kominin de yer alır. Cezaevi çıkışından sonra Ocak Komini ile Komal /Rizgari örgütünün kurulmasında yer alır. Bu örgütün siyasal ve ideolojik bir örgütlenmesinin beraber yürütmesini istese bile kurucular arasında siyasal inşayı istemeyenlerin ağırlığı sonucu Rizgari Bağımsızlıkçı radikal bir dergi olarak 1976’nın 21 Mart’ında yayın hayatına başlar. Kendisi de derginin yazı kurulunda yer alır…
12 Eylül 1980 darbesinden sonra Silahlı mücadele veren sözüm ona Bağımsız Kürdistan’ı hedefleyen PKK nin yanında yer alır.
Faqi Hüseyin Sağnıç diğer Kürt yurtseverleri gibi bir yanılsamanın içinde bulunur. Ancak bu yanılsamanın farkına vardığında artık çok geç olmuştur…
Kısaca örgütlü yaşamını anlatmaya çalıştığım Faqi Hüseyin SAĞNIÇ’ın en radikal ve Kürdistan’ın bağımsızlığını savunanların yanında yer aldığını görmekteyiz… 
Bağımsızlık dışındaki önermelere kapalı olan Sağnıç bugün yaşasaydı eminim kahrından ölürdü. Kandildeki tanrıların Kürt halkına ölüm fermanlarını yağdırdıklarını TC, Suriye İran ve Irak’la kirli iş birliklerini gördüğünde kahrolurdu…
Kürt aydını bozuntularının Bağımsız Kürdistan idealinin çöpe atışlarını, bel kemiksiz Kürt aydının kendilerinin Türk soluna yamamalarını, Kürde devlet olmayı çok görmeleri karşında Faqi Hüseyin Sağnıç için ölümden daha beter bir şey olurdu… 
Güneyin devletleşme yolundaki emin adımlarla ilerleyişini. Kürt gençlerinin kuzey de Kürdistan bayrakları ile alanlara çıkmasına ise çok mutlu olurdu.

Bugün ölümünün üstünden 17 yıl geçti ve biz babamızı çok özlüyoruz…
Ulusal Kurtuluş Mücadelesinin yılmaz savaşçısı Faqi Hüseyin Sağnıç ‘saygıyla anıyoruz…

Kamuoyuna… 

Bu yıl babamız, öğretmenimiz, dava arkadaşımız, Faqi Hüseyn Sağnıç ’ın aramızda ayrılışının 17. Yılı. Aramıza da olmayışının derin acısını ilk günkü kadar derinden hissetmekteyiz.

Faqi Hüseyin’in biyografisinde bazı düzeltmelerin yapılmasını ailece uygun gördük. Daha önce yayınlanan Babamızla ilgili biyografiler; biyografi metodolojisine uymadığı gibi eksik bilgiler içermekteydi. Aşağıda metne aldığımız biyografi her türlü kaygıdan uzak kalarak kaleme alınmış, bu nedenle de bundan sonra babamızın biyografisine gerek duyan kurum ve şahısların bu çalışmayı dikkate alması gerektiğini düşünüyoruz. Kürt kamuoyuna dikkatine saygıyla sunuyoruz. Sağnıç ailesi

Feqî Hüseyin Sağnıç: 

1926 yılında Hizan’a bağlı Xoros köyünde Asım ve Huri’nin 5Çocuğunun 3.sü olarak doğdu. Nüfus kayıtlarında ismi Musa Sağnıç olan Feqi Huseyin, Halk arasında Mamoste Feqi Huseyn veya Mamê Feqi olarak ta bilinirdi. Feqî’nin asıl mesleği; duvar ustalığı, silah tamirciliği, saat tamirciliği ve en son Ta meslek olarak marangozluğu seçmişti. Feqi, 1938’de girdiği medresede 4 yıllık

Medrese eğitimi aldı ve Feqi unvanına ulaştı. Kendi olanakları Latin harfleri ile okuma yazmayı öğrenen Feqi, Kürtçe üzerine çalışmalara başladı. Bölgede çalışmalarıyla Ismi ünlenen Feqi, 1964 yılında Ziya Şerefhanoğlu’ nun senato seçimleri içinBitlis’ten bağımsız aday olarak katılmasına aktif destek verdi ve siyasi alanda Çalışmalar sürdürdü. Aynı yıl içerisinde kitap ve diğer çalışmalarının ele geçirilmesi Üzerine, gıyabında tutuklama kararı çıkartıldı. Uzun bir süre Ankara ve Türkiye’nin Başka şehirlerinde Firar kalan Sağnıç burada üniversiteli Kürt gençliği ile tanıştı. Daha sonra yakalanan Sağnıç Tatvan cezaevinde 6 ay tutuklu kaldı. (1966) Daha sonra T-KDP kurucusu olduğu iddiasıyla tutuksuz olarak yargılanan Feqi, 12 Mart 1971Muhtırasıyla önce Siirt’e 3 kardeşi ile birlikte tutuklanarak 40 gün göz altında kaldı. Salıverildikten 2 ay sonra bölgede Kürtçülük yaptığı gerekçesi ile tekrar tutuklanarak Diyarbakır’da 8 ay hapis yattı. Diyarbakır’da tutuklu kaldığı sürece DDKO davasından siyasi savunma veren Ocak Komününde yer aldı. Ocak komününde Kürt dili ile ilgili savunmasında Azımsanmayacak katkılarda bulundu. 1974 Affı ile salıverilen DDKO ocak komini ile dışarıda buluşarak Önce Komal Yayınevini kurdular. Daha sonra Mümtaz Kotan, Orhan Kotan, Kaya Müştakhan, Mahmut Kılınç, Ruşen Arslan Şerafettin Kaya ile Rizgari dergisinin çıkarılmasında çalıştı.

Derginin Kürtçe kısmına katkılarda bulundu.

1980 askeri bürokratik darbesine kadar Rizgari’ nin çalışmalarında etkin bir şekilde yer aldı.

1980 darbesinde Rizgari örgütü yöneticiliği suçu ile İstanbul’da Tutuklanan Sağnıç Tatvan askeri cezaevinde gözetim altında çocukları ile beraber (Nevzat, Azad, Ferhat) 90 gün kaldı. Elâzığ askeri savcısı tarafından serbest bırakılan dilbilimci Faqi Hüseyin daha sonra bu davadan beraat etti. 

1981’den 1983’e kadar dil çalışmalarını Tatvan’da yürüttü. 1983 yılında geniş kapsamlı Rizgari örgütü operasyonunda tekrar tutuklanan Sağnıç 30 gün Selimiye kışlasında gözlem altında tutuldu.

1984 yılında hayatının sonuna kadar geçireceği İstanbul’a yerleşerek kitap çalışmalarına hız verdi.

İstanbul Kürt Enstitüsü ve Mezopotamya Kültür Derneğinin (MKM) kurulmasında aktif rol aldı

Kürtçe ve Türkçe çıkan birçok dergiye genel olarak dil üzerine makaleler yazdı.

İlk kitabı olan Peşeviya Hevisina Zimane Kurdi 1 ve 2, 1990 yılında bastı. Sırasıyla Rezimane KurdiÇiroken Kurdi ve Yusuf’u Zulexanin, Portreler ve beyin kanasını geçireceği gün son noktayı koyduğu Diroka Wejaya Kurdi son kitabı oldu. 

Sağnıç Siyasal mücadelesini her zaman Kürdistan da silahlı mücadeleyi savunan örgütlerden yana olarak belirlemişti.

Faqi Hüseyin Sağnıç’ n 3 kız 3 erkek çocuk babasıydı, Kürtçenin lehçeleri yanı sıra Arapça, Farsça Türkçe ve Hint Avrupa dil grubunda bulunan dillerin gramer yapılarını bilirdi.

Feqi Huseyin Sağnıç, 12 Mart 2003 Çarşamba günü 76 yaşında İstanbul’da hayata veda etti.

Cenazesi Tatvan’a götürülerek defin edildi.

Ji Raya Giştî Re

Îsal sala 10’emîne ku bav, mamoste û rêhevalê dozame Feqî Huseyn Sağnıç, çûye ser dilovaniya xwe. Her wekî ku îro çûye ser dilovaniya xwe, tûnebûna wî her tim di kurahiya dilê me de ye. Di bîyografiya mamoste de, hinek kêmasî hebûn. Ji bo sererast kirina biyografî ya mamoste, malbata me biryarek girt.  Bîyografî yên berê ku hatibûn nivîsandin, him li dijî metodolojiya bîyografiyê bû, him jî di wan de gelek kêmasî hebûn. Ji lewma, biyografî ya jêrê, ji dûrî bandoran ji nû ve hat nivîsandin. Ji ber vê jî, ji niha û pê ve sazî û kesên ku pêdivî biyografî ya mamoste Feqîne, divê bala xwe bidin vê xebatê. Ji gelê Kurd re. Malbata Sağnıç.

Feqî Huseyîn Sağnıç,

Di sala 1926 de, li gundê Xorosê ku girêdayî Xîzanêye hate dinê. Ew ji her pênç zarokên Asım û Hurî ê sêyemîne.  Navê wî  êfermî  Musa Sağnıç e. Lê di nav gel de wek Mamoste Feqî Huseyn an  jî  wek Mamê Feqî tê nasîn. Karê  Feqî  esil; hostatiya diwêr, tamîrkeri ya çekan, tamîrkeri ya saetan û herî dawî jî, karê xiratiyê hilbijartiye.  Feqî di sala 1938’dan de, dest bi medreseyê kiriye û çar sala li wir perwerdehî dîtiye, piştre navê feqî  lê hatiye danîn. Hewl daye ku tîpên latînî fêr bibe, piştî Fêrbûnê dest bi xebata ser kurdî kiriye. Di heremê de bi van xebatan bi nav û deng bû.

Di hilbijartina 1964’de, piştigiriya namzetê Bêdlîs ê serbixwe Ziya Şerefhanoxlû kir, bi vî hawî di warê polîtiqayê de xebatan kir.   Di heman salê de di derheqê wî de, li ser pirtûk û xebatên wî biryara girtinê hate danîn.  Demeke dirêj ji ber ku firarî bû, geh li enqerê geh li bajarên din ê tirkiye geriya. Sağnıç, di vê navê de bi ciwanên Kurd re têkiliyek danî.

Piştre hate girtin û şeş meh di hepsa Tetwanê de girtî ma(1966). Durê jî bi tewanbariya avakirina T-KDP hate sucdarkirin. 12 Adar1971 de muhtiraya leşkerî de, li Sêrtê bi her sê birayên xwe re hatin binçavkirin û 40 roj di bin çavda man. Piştî ku hate berdan du meh şunde, dîsa ji ber ku li herêmê dewa Kurd û kurdîtî kir, li Amedê 8 meh di hepsê de raza. 

Dema ku di hepsa Amedê bû, bi DDKO re parastineke siyasî da. Di parastina xwe a bi DDKO re di derheqê zimanê kurdî de, parastineke girîng û balkêş pêşkêşî dadgehê kir. Di efûya 1974 de piştî ku hate berdan, bi endamê DDKO re,  pêşî  weşanxaneya  bi navê  komal damezrandin.  Dûre bi mehmud Qilinç, Rûşen Arslan, Şerafettin Kaya  Mumtaz Kotan, Orhan Kotan  û Kaya Muştakhan re kovara bi navê Rizgarî derxistin.  Di kovarê de, hêla zimanê kurdî de xebatan dimeşand. 

Heya derbeya leşkerî a buroqratîk ku di sala 1980’de çêbû, kovara Rizgarî de xebatên giranbiha derxist holê. Di derbeya  1980 de bi sûcdarîya rêveberiya rêxistina Rizgarî, li Stenbolê hate girtin û di hepsa Tetwanê a leşkerî de, bi tevî zarokên xwe (Newzat, Azad, Ferhat) 90 roj binçav da man.  Dûre zimanzan Feqî Huseyîn Saxniç, ji aliyê dozgerê leşkerî ya Elelzîzê ve beraet bû.

Di navbera 1981 û 1983 de, xebatên xwe yên li ser zimên, li Tetwanê meşand.  Disa di sala 1983 de, bi operasyoneke  mezinku dora rêxistina Rizgarî hatibû dorpêçkirin de, Saxniç hat binçavkirin û 30 roj di leşkergeha Selîmiyê de binçav de ma.

Di sala 1984 de mala xwe barkir stenbolê ku cihê, ewê heya dawiya temenê xwe li wir bijî. Li Stenbolê xebata li ser pirtuka xwe, bê navber berdewamkir.  

Di avakirina Enstîtuya Kurdî a Stenbolê û Navenda Çanda Mezopatamyeyê de, bi roleke mezin  cîh girt . Di kovarên kurdî an Tirkî de, di derheqê zimanê kurdî de gellekî nivîsên wî henin. 

Pirtûka xwe a yekem, bi navê Peşeviya Hevîsîna Zimanê Kurdî 1 û 2, di sala 1990 da weşand. Dûre bi rêzê ,Rêzimanê Kurdî, Çîrokên Kurdî, Yusuf û Zulexanin, portreler herî  dawî jî, ku roja xwin avêt mêjiyê wî,  Diroka Wêjaya Kurdî xilaskir û ev bû pirtûka wî ya dawî. Saxniç, ji aliyê polîtîqayê de, herdem piştgiriya rêxistinên ku tekoşîna Kurdistanê bi çek diparastin de dikir.  

Feqî Huseyîn Saxniç bavê sê Keç û sê kuraye.  Ji xeynî zaraveyên Kurdî , erebî, Farsî, Tirkî û Gramera zimanên ku di famileya Hint- Ewrûpê dene,  dizanibû. Feqî Huseyîn Saxniç, 12 Adarê 2003’ de roja Çarşemê, di 76 saliya xwe de, li Stenbolê jiyana xwe ji dest da. Li Tetwanê hate defin kirin.

Sağnıç Ailesi adına Ferhat Sağnıç

Mıvanın eziz u delal hun xır hatın serseran ser çavan hatın.

İro eva şeş sale bavımın nava meda goç kırıye, lé şeş sale ji Enstüti ya Kurdi ya İstanbul’é bir anına bavımın çıtıge  u benç sale ji ser navé bavımın xelata zıman dıde. 

Ez  tıqazım iro jéwera  hınek bir anıni xew bıjım. Wexté ku ez zarokbim  mıvan ku tıhatın malame mıvan axa, mir u beg be,bılamırtıp u çingene be mele u seyda be bıla şıvan u gavan be  bıla xwendevan u ne zan be  bavımın mutlaqa lé ser zıman pırsan dıgır. Ewanji xelet rast bersıv dıdan. Ser vi mıjari sohbet an devam dıgır an ne dıgır.carnan mıvan jé bavımın aciz dıbun  jı hevra dıgotın “ merif  nıkara bıçe mala Feqi Hüseyn jıme pırsan pırs tıge” geli mıvanın eziz awi wé rojé jı pırsan aciz bun iro bine “zımanzan”

Ne hewceye ku ez bahsna bavé xew bıgım. Gelek jéwe kes bavımın nas tıge .

Wexta gu em zarokbin gelé der durime jıme pırs tıgırın Tı gotın bavı we nav lı tıştan dıdane  u minak dıdan u tıkenina  em zarokbin me nıgariya bersivé wan  bıdaya. Me tıhat jé bavé xwe pérs tıgır bavımın ji ber van tıştan aciz dıbu. Paşi gu em bire femi xwe bun me zani çıma  van tıştan lı bavımın zıde dıgın. Dewlet ta xwin xar tı xwest xebata bavınını léser zıman bıçükke u bége pékeni. Rümeta bavımın u zımani jéholi rage. Mıqabın hındek rewşinbirin Kurdan ji bir anini xweda xebata bavımın lı ser zıman bıçük tıgın u tı xın Jı xwera bı keni.

Bavımın péşberi nav lédani bu. Minak bıdım;  me tı xewts ku navé her tıştan gurmanci be.  me pırs tıgır “ bavo navé Televizyon, Radyo  kurmanci çiye “? Dıgot “ew navén taybetin merif nigara nav lévan bidane” lé Almanan navın taybeti ji guhartıne. mesla navé televizyoné danine  fernsehen    bavımin dıgot “ nav danin heqi komisyona lı ser zımane ye”. 

Feqi Hüseyn wexta tékoşina zıman dıda kes duri wi tune bu. Ew  dé bajarki bıçükta tıné seri xwe vı tıkoşina piroz dıda. 

İro em kijan merhelıdane? Dewlata  Tırk u qulunyalist 85 sal kurmanci bé desté zori qedaxe gırubu. İro bévı nevi  de fakto zımanimeni ezi qebul kiriye. Qenaleki televizyoni ve gıriye.         “Tabi ev qenal jı bu asimilasyona kurdan  leyzeki  Tırkane” jı Amedi bıgıre heta Wané u Tetwané Kurdi der “gu lé ser zıman ev Kurdi der   xebati tıge”hatine vegirin.

Lı Amed’é belediya sur fatura avé, bı zımani kurdi jı aboné xwera tışeyne. Kolan kolan, gund gund, bajér bajér zımani me idi té xebardan. Hun ji zanin ku ev tékoşina rojek nıne tam 85 sale Kurd vi tékoşinidane.Bérız  xuçka Leyla Zana 1992 da perlemantoya tırkanda  2 peyvi kurmanci xeberda  10 sal zıda ceza gırt. Bérız Ahmet Tırk meha bori de perlemantoya Tırkanda Kurmanci xebarda  doz ser hate vegirtin u 3 roj ewil sawcı gut ne hewceye gu em ser Ehmed Tırk doz vegin. Sawcı yé qolinyalist ji idi bén bana parlamentoya Tırkanda Kurmanci xebardani da sünc nabınin,

Geli mıvanın eziz; em béjın ser rüyé dinyayıda 50 milyon Kurd hene. U  ev 50 milyon Kurd nav çar dewleté dadgerda hatına pay gırın welatıme xıstıne  parçe parçe lı ne garin tıkıliye kurdan jéhev bıgın. Zeviyi mayınan kurdan ne gariye Jé hev bıgın. Her daim Kurdan réyek diye  u bı hevra tıkıli danine. Hunji pır baş zanin ku zımani kurdi pir dawelamente her zıravi Kurdi  ji seri xwe dewlamante. Zımani kurdi zımani eşqi u edebiyatı u iltifati ye.çarzıravı kurdida  kurmanci zıdetır nav kurdanda té xeberdan u hema heme her kurd ji kurmanci zane.Jı Mir Celadet Bedirxan vérda Kurdé bakur bé tipin latiné dınıvısın.U disa dıbım ew Kurdi gu xwendin u nivsandına wi heye té gare bı latini Kurdi fem bıge. 5 milyon kes zırava Sorani xeber dıdın awji Kurdın başurın.AwiSorani zanın kurmanci ji zanin lı ewiKkurmanci zanin Sorani nızanın.Başuri Kurdistané lehça Sorani Xıstiye zımani Fermi. Çıma? Başuri Kurdistan dev tipin Erebi bernadın. Çıma?

Wé té roj bé em kurd tı negarin bırawı xanı Başur a xeber bıdın u jı hev fem bıkın. Geleke Kurmanci be zımani fermi lewra her Kurd Kurmanci zane. Baweriyamın awki  ev zımani Sorani ku buye zımani fermi leyzeki dadgerane.

Mıvanın hıja; ez tıqazım léser mıjarki dın ji  béwera  xeberbıdım. Hun ji zanin ku Feqi Hüseyn ne bu zürriyete.3 geç u 3 guri yi hene 15 nevi u çar nevéçırki wi hene. Çıma vi dıbıjım nıviskar u reyşenbirin kurd  gu behsa Feqi Hüseyn tıgın merif zane gu Feqi Hüseyn bé züriyette. U her zaroki wi, neviyi wi bırazi u xarziyi wi welat parızın u kurmanci baş zanin.

İro xelata léser zıman gu ser navı bavımın dıdın kek Ehmed Tırk bu mın gelek piroze lewra  bavımın ji saq biya dı gotiya evi xelaté bıdın Ehmed. Çıma té vaha gotiya? Çita zımanı kurd sala 2009 da desti Ehmet Tırk hatiye bılınd gırın. Bawer bıgın jıvır hezar sal paşi jı tı kurd behsa Ehmed Tırk  bıgın u wi rojé té piroz kın. Her Kurd lı ser vi mıjari Jé bérız Ehmed ra sıpasiyé xwe binin zıman.  Ez ji lı ser navi malbata xwe jı kek Ehmet Tırk’ra spasyi xwe tınım zıman 

Gelek spas kek Ehmed Tırk

Geli hevalanın hıja; dawiya xerdana xweda ez tığazım tıştek ji bıbıjım. Eve çend sale  enstütiya Kürdi  lı İstanbulé heye u kolan kolan tızıvıre hıj jı xwera ne gariye ciyegi  bıstıne  ev bu me gelek şerme.  Gelek Kurd jı enstitiyara xaniyeki bistine.

Mıvanın ezi dübara dıkım;   hun xır serseran ser cevan hatıne  

Biji zımani zıkmaki. 

Biji zımani Kurdi.

1 Yorum
  1. Barzan diyor

    Merhum bùyùgùmùz Mamosta Faqi Hùseyini sevgi ilà yàd ederken biz Kurd evladlarina verdigi milli bilinçten dolayi kendisine vefa borcumuz olarak vatanimiz Kurdistanin istiklàl ve hùrriyetini kendisinin ogrencileri olarak savunacagiz.
    Hayatini Kurd u Kurdistana adayan bùyùkùmùz seydamizin ruhu §ad olsun.
    BIJIT KURD U KURDISTAN.

Barzan adlı kişiye yanıt verin
Yanıtı İptal Et

E-posta hesabınızı yayınlanmıyoruz

four × 5 =

Kullanıcı deneyiminizi artırmak için çerezler kullanıyoruz. Sorun yok, rahat olun. Size özel herhangi bir bilgiyi yayınlamıyor ya da paylaşmıyoruz. Anladım, sorun yok Daha Fazla