Fransa’da akaryakıta zam, ek vergi ve hayat pahalılığı nedeniyle 17 Kasım’da baÅŸlayan sokak gösterileri uzun yılların alışık olunmayan eylemleri oldu. Fransa CumhurbaÅŸkanı Emanuel Macron, yaÅŸanan krizin çözümü için Gilets jaunes (Sarı yelekliler) ve sendika temsilcilerini 10 Aralık 2018 Pazartesi günü Elysée Sarayında ağırladı.Ve ulusa sesleniÅŸ programında açıklamalarda bulundu.
Macron, Benella skandalından sonra hükümetin ikinci kötü icraatı olan ve ekonomik krizin çözümünden uzak açıklamalar yapması yaÅŸanan gerginliÄŸe bir faydası olmayacak gibi görünyor. Dolayısıyla akaryakıt ve ek vergilerle birlikte yapılan zamlar, ağırlaÅŸan hayat pahalılığı, Fransa’nın saÄŸ, sol parti tabanlarını, apolitikleri, sanatçıları, liberalleri, anarÅŸistleri, komünistleri Sarı yelekliler sembolü altında aynı amaç için farklı cephelerde direniÅŸe geçirdi.Â
Dört haftadır devam eden sokak direniÅŸi parti, sendika ve benzer oluÅŸumların ideolojik ayrışmalarından uzak, her meslek ve seviyede karşılık bulan ve hayat pahalılığına karşı geliÅŸen bir halk hareketidir. Bilinçli birey, yurtaÅŸ sorumluluÄŸun tetiklediÄŸi bu spontane sokak gösterileri, baÅŸta Fransa CumhurbaÅŸkanı Emanuel Macron olmak üzere bütün politik parti ve liderleri içinde deÄŸiÅŸim tartışmalarını beraberinde getirdi. Fransa’nın sol ve saÄŸ siyasetçilerin ezberlerini bozdu. Sarı yeleklilerin protestoları, birey ve toplumsal hukuk kazanımlarını, yurtaÅŸlık sorumluluÄŸunu ve demokratik deÄŸerleri sermaye tekellerin emrine veren Fransa yöneticilerine karşı birikmiÅŸ öfkelerin sokaÄŸa yansıması gibi görünüyor.
Hükümet yanlısı medyanın, vitrinleri kıran, eÅŸya alan ÅŸaibeli kimseleri, grupları özellikle öne çıkararak bu haklı kitlesel eylemleri ÅŸiddet yanlısı gösteren, Fransa ve dünya kamuoyuna teÅŸhir etme planı, Sarı yelekliler tarafından tam bir provakasyon olarak deÄŸerlendiriliyor. İç iÅŸleri Bakanı Christophe Castaner, göstericilerin kendilerini polislerin gazlı, sopalı saldırılarına karşı savunma hakkını ve yaralanan yüzlerce insanı deÄŸil, kırılan vitrin ve panoları tekrar tekrar basın’da flaÅŸ haber biçiminde yansıtması bir iyi niyet belirtisi deÄŸildir. Yüzbinlerce insanın barış içinde gerçekleÅŸtirdiÄŸi meÅŸru protestoları ÅŸiddet yanlısı lanse edilerek, diÄŸer halk kesimleri ile karşı karşıya getirme ve baÅŸarıszlığa uÄŸratma çabası hükümet krizini derinleÅŸtirir.
Her ne kadar belli sivil gruplar tarafından banka, mağaza, vitrin ve tabelalar kırılıp, belli ihtiyaç malzemeleri alınmış olsada bu durum yüzbinlerle ifade edilen protestocuların hedefi olmadığı gibi bağlayıcıda olamaz. Ayrıca birçok göstericiye göre şiddet içerikli eylem biçimlerinin, hükümet güçleri tarafından organize edildiği iddiası, egemen medyanında bu noktada yoğunlaşması dikkat çekicidir. Ayrıca eylemcilere göre Fransa çapında katılımın yüzbinlerle ifade edildiği, hükümet kanadına göre ise 140 000 bin kişi Gilets jaunes, protesto eylemlerine katıldığı ve 2 bine yakın insanın gözaltına alındığı açıklanmıştı.
Tabii gerek katılım ve gerekse gözaltına alınanlara iliÅŸkin yapılan resmi açıklama gerçeÄŸi yansıtmıyor. Asıl sayı açıklanandan çok daha fazla olduÄŸu hükümet dışında herkesin ortak görüşü olarak belirtiliyor. Sarı yelekliler eylemleri üçüncü günden itibaren Champs-Elysées’ Opéra, Saint-Lazar, Eyfel, Concorde, Bastille, Nation, Republique Meydanları gibi Paris’ın önemli merkezlerinde ve Fransa’nın onlarca ÅŸehirlerinde halk desteÄŸi ile devam etti. Fransa İçiÅŸleri Bakanı Christophe Castaner, BaÅŸbakan Edouard Philippe CumhurbaÅŸkan’ı Emanuel Macron, uzun bir sesizlikten sonra 09/12/2018 Pazar günü krizin çözümüne iliÅŸkin açıklama yapmak zorunda kalmıştı.
Göstericileri temsilen gelen delegasyon, hayat pahalılığına karşın yerinde sayan asgari ücretin makul seviye (1800 e) getirilmesi, iÅŸsizliÄŸin giderilmesi ve çiftçilerin desteklenmesi gibi ekonomik koÅŸulların iyileÅŸtirilmesini içeren taleplerini bildirmiÅŸlerdi. Sol lider Jean-Luc Mélenchon Assemblée Nastional, (Millet Meclisin’de) yaptığı açıklamada: ”Macron, Fransa halkının sorunlarıyla yüzleÅŸmek istemiyor, elitler adına konuÅŸuyor” belirlemesi, direnisçilerin ve farkli meslek gruplarin ortak görüsü olarak dile getirildi. Sonuç olarak Fransa Cumhurbaskanı Emanuel Macron, oturum sonrası ulusa seslenış programında yaptığı açıklama inandirici bulunmadı. Sorunların çözümünü deÄŸil, eylemlerin yoÄŸunlaÅŸmasını tetiklediÄŸi ortak görüş olarak paylaşıldı. Medkobal@gmail.com